Bir hafta önce bir yazı paylaştım. Bu yazıdan alınanların olduğunu gördüm. Ben yazımda bir kasabadan bahsettim. Kasabanın adı yoktu. Bu hayali kasabada yaşayanların hayali bir isimleri vardı kendileri yoktu.

Ancak, herkes bilir ki bir trafik kazası olsa bir beyaz otomobilde birisi ölse, benim oğlumun otomobili de beyaz, diye tedirgin olanlar olabilir. Başkaları da beyaz otomobil kaza yapmış, bu bizim komşunun oğlu kaza yapmış diyebilir. “Benzetme” yapmanın sonu yok.

Bir olayın farklı yerlerde olması, toplanıp senaryo gereğibir yere monte edilebilir. Ancak bu olaylar kişiler, isim verilerek, bir yerdeki insanlara monte edilemez.

Bir zamanlar televizyonlarda, “Hanımın Çiftliği” adında bir dizi vardı. Bu dizide, “Gabak İmam” adında imamlık yapan birisi vardı. Rakı şarap içerdi dizide, gizili gizli. Ülkemizdeki bütün imamlar ayaklanmıştı. “İmamlar rakı içmez” diye. Bu bir mizansen durumdu. Sanki bir kişinin yaptığı bütün imamları kötüler nitelikteydi. Ne yazık ki, rakı içen imamlar. Bir kasabada, ancak hangi kasabada?

Kullanılan bir meslek adı, bir olay birbirine benzeyebilir.

Memleketin her ilinde, ilçesinde köyünde hurdacılar var. Bir kasabada bir hurdacı şöyle yapmış, bunu yapmış diye yazıldığında bütün hurdacıların olayı üstüne alması doğru olur mu?

Ben yazdıklarımdan birilerini ima etmesem de, memlekette geçerli olan bir meslek grubunun adını kullandığımda, durumun “gabak imam “ durumuna, döndüğünü gördüm.

Mesela öğretmenlik yaptığım bir bölgede, kuruması için ipe asılan kadın iççamaşırlarını çalıp giyen bir ihtiyarın çamaşır satarken yakalandığına şahit oldum. Bu durumu “bir kasabada kadın iç çamaşırlarını çalıp giyen birisini anlatsam” okuyanların bu ihtiyar, “benim dedem mi??” acaba demek isteyip soru sormaları doğru olabilir mi?

Anlatılan olaylardaki, benzerlikleri alarak imada bulunmak doru değildir. Mizahi ya da hayali olaylarda bir meslek adı kullanmamak mümkün mü?

Memleketin her yerinde “inanç” çıkar için kullanılıyor. “Şurada şu pahalı, buradan alalım ucuz “diyen yok mu? Bu anlattıklarımı “bir kasaba” diye analiz ederken anlatılan olaylar, kişiler, meslekler birbirine benzetilip, ilişkilendirilebilir. Bu benzerlikler, bir filmde kullanılan “bu filmdeki olaylar ve kişiler hayalidir. Gerçek kişilerle alakası yoktur” anlamından, daha anlamlı değildir.

Yazığım yazıdaki benzerlikler tesadüfi bir durumdur. Benzerlikleri üstüne alınıp, pay çıkaranlar varsa alınmayın lütfen. Okuyucularda yaşadıkları yerde birilerini aramasınlar. Ülkemizde binlerce “kasaba” var.

Bir öğretmenin öğrencisiyle evlenmesi, benim öğretmenliğime ve bütün öğretmenlere suç yüklemez. Ben alınmam.

Ben “telkari ustası” biri diye yazsaydım, bazı arkadaşlar bu kasabayı kendi kasabalarına benzetmeyeceklerdi.

Kendisiyle barışık ve vicdanen rahat olanlara da diyeceğim bir şey yok. Lütfen alınganlık göstermeyin ve alınmayın.

Ben olayın bu kadar benzetileceğini, hayal etmemiştim. Benzetmelerden dolayı yapabileceğim bir şey yok. Herkes kendi kusru kadar özür dileyebilir. Payıma düştüğü kadar, insan gönlünü kırdığım kadar özürüm, kime varsa özür dilerim. Kul hakkıyla gitmek istemem bu dünyadan.

Hoşça kalın.

Şuayip Odabaşı…

6.01.2020/Çanakkale